21 gru Leczenie kanałowe (endodontyczne)
Leczenie kanałowe jest powszechnym zabiegiem stomatologicznym stosowanym w celu zachowania zęba po nieodwracalnym zapaleniu miazgi zęba. Jest to zwykle spowodowane głębokim ubytkiem lub fizycznym urazem twarzy lub zębów.
Miazga zębowa to tkanka miękka znajdująca się wewnątrz zęba zawierająca tkankę łączną, nerwy i naczynia krwionośne.
Podczas leczenia kanałowego stomatolog – endodonta usuwa zainfekowaną tkankę z komory miazgi oraz kanałów, opracowuje je, a następnie dezynfekuje i szczelnie wypełnia kanały oraz ząb.
Do konieczności przeleczenia zęba kanałowo dochodzi, gdy w miazdze pod wpływem ciągłego działania czynników drażniących powstanie stan zapalny, który stopniowo doprowadza do jej obumarcia. Czynnikami sprawczymi są najczęściej głębokie ubytki próchnicowe. Do obumarcia miazgi może dojść również w innych okolicznościach np.: przy odłamaniu korony zęba, zwichnięciu zęba, przy znacznym starciu zębów lub przy obecności zapalenia przyzębia. Leczenie endodontyczne jest również często koniecznością przed planowanym leczeniem protetycznym.
Objawy, które wskazują, że konieczne jest leczenie kanałowe:
- Ból zęba: zapaleniu miazgi towarzyszy uciążliwy ból. Ból może się nasilać podczas jedzenia. Najczęściej jest to jednak ból samoistny wybudzający ze snu. Dolegliwości są tak silne, że promieniują do ucha, skroni i trudno wskazać ząb przyczynowy, bo boli pół głowy.
- Przetoka (ropna krosta na dziąśle): przetoka to mały biały, żółty lub czerwony guzek przypominający pryszcz, który pojawia się na dziąśle. Taka sytuacja wskazuje stomatologowi, że doszło do infekcji. Problem w tym, że przetoka może zmylić dentystę co do tego, który ząb wymaga leczenia kanałowego i, co istotne, nie zawsze pojawia się obok zakażonego zęba.
- Opuchnięte dziąsła: ponieważ zakażony ząb próbuje „usunąć” toksyczne skutki infekcji, może również powodować obrzęk, zaczerwienienie i nadwrażliwość dziąseł. W tkankach miękkich może gromadzić się wysięk ropny.
- Zmiana koloru zęba lub dziąseł: martwy lub umierający ząb może z czasem zmienić kolor na szary, ponieważ zmniejsza się jego ukrwienie. Infekcja może również przyciemnić cześć dziąsła wokół zęba.
- Rozluźnienie zęba: w miarę rozprzestrzeniania się infekcji może zmiękczyć lub degradować kość, w której znajduje się ząb. Może to spowodować, że taki ząb stanie się ruchomy, poruszając się przy kontakcie.
- Głęboki ubytek: może powodować wiele z powyższych objawów, takich jak ból. Twój dentysta może użyć promieni rentgenowskich lub tomografii komputerowej z wiązką stożkową (CBCT), aby zdiagnozować stopień próchnicy.
Czy potrzebne jest leczenie kanałowe, jeśli ząb nie boli?
Tak, jeśli na podstawie zdjęcia RTG dentysta stwierdzi zapalenie tkanek okołowierzchołkowych taki ząb kwalifikujemy do leczenia kanałowego. Niezależnie od tego, czy występuje ból, czy nie. Zabieg leczenia kanałowego można wykonać podczas jednej lub dwóch wizyt. W przypadku powtórnych zabiegów (w których ząb był już leczony endodontycznie) być może konieczna będzie również trzecia wizyta.
Wizyta związana z leczeniem kanałowym trwa około 30-90 minut. W przypadkach zębów z większą ilością kanałów (zęby trzonowe) wizyta będzie dłuższa niż w przypadku leczenia siekaczy.
Tak wygląda zabieg leczenia kanałowego krok po kroku:
- Zdjęcia rentgenowskie i badanie: przed zabiegiem leczenia kanałowego, dentysta wykona zdjęcie rentgenowskie lub tomografię stożkową w celu postawienia trafnej diagnozy i zaplanowania leczenia.
- Znieczulenie: pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe, aby zabieg był przeprowadzony całkowicie bezboleśnie.
- Koferdam: na ząb zostanie nałożony arkusz lateksu, zwany koferdamem. Zapobiega to przedostawaniu się bakterii z reszty jamy ustnej do zęba. Koferdam zapobiega również połykaniu płynów stosowanych podczas opracowania kanałów.
- Opracowanie ubytku: z zęba zostanie usunięta próchnica.
- Czyszczenie i kształtowanie: używając bardzo wyrafinowanych wierteł i pilników, dentysta usunie zainfekowaną miazgę, dokładnie oczyszczając i kształtując wnętrze zęba. Za pomocą specjalnego urządzenia – endometru, określana jest długość kanałów. Korzystanie z mikroskopu zabiegowego znacznie ułatwia wgląd w jamę zęba, a nawet w światło kanałów, co wpływa na poprawę jakości leczenia.
- Irygacja: podczas opracowywania kanałów stosowane są płyny dezynfekujące w celu wyeliminowania wszelkich pozostałych bakterii. Przed przejściem do następnego kroku kanały muszą być całkowicie suche.
- Wypełnienie: następnie dentysta wypełni system kanałowy oraz szczelnie odbuduje ząb. Kanały wypełnione są gutaperką, natomiast ubytek zęba może być odtworzony wypełnieniem kompozytowym lub pracą protetyczną (onlay lub korona protetyczna). Po zakończonym leczeniu stomatolog wykonuje zdjęcie RTG w celu kontroli wypełnienia kanałów.
Po leczeniu kanałowym czasami występują dolegliwości bólowe związane z podrażnieniem tkanek otaczających ząb. Jeśli są one bardzo uciążliwe należy przyjąć środek przeciwbólowy. Zazwyczaj dolegliwości bólowe ustępują samoistnie w ciągu kilku dni po zabiegu.
Leczenie kanałowe pod mikroskopem to nowoczesna bardzo precyzyjna metoda leczenia. Wykorzystanie mikroskopu pozwala na niezwykle dokładne opracowanie kanałów zębowych dzięki wielokrotnemu powiększeniu oraz równomiernym i jednolitym pola zabiegowego. Wszystko to przekłada się na wysoką skuteczność mikroskopowego leczenia kanałowego, pozwalając uniknąć ekstrakcji chorego zęba.
